 |
| ABD Mersin Konsolosluğu Yazısı |
6 Ocak 2012'de AGOS'ta yayınlanmış olan Mehmet Polatel ve Nazife Koşukoğlu'nun kaleme almış oldukları "Resmi Tarihi Sınıfta Bırakan 10 Çürük Tez" adlı makalede yer alan beşinci tez ‘Devlet şefkat elini uzattı : Osmanlı devleti tehcir edilenlere her türlü yardımı yaptı, sürüldükleri yerlerde iş bulmaları için önayak oldu' başlığı altında Ermenilere maddi olarak ciddi yardımlar yapıldığı,
kendilerine sürgün bölgelerinde araziler verildiği ve hatta el konulan
mallarının satış bedellerinin kendilerine iade edildiği söylemlerinin gerçeği yansıtmadığı. belirtiliyor. Aksine, "tehcirin maliyetinin bile Ermenilerin geride bıraktıkları mallar
üzerinden, yani ‘emval-i metruke bütçesi’nden" karşılandığı ifade edilmektedir.Suçlamalar şöyle devam etmektedir:
"Osmanlı devletinin Ermeni mülklerini idare etme biçimi, Ermenilere ait malların satış bedellerinin sahiplerine iade edildiği iddiasının temelsizliğini ortaya koyuyor. Devlet bu mülklerin bir kısmını, kapış kapış kapışılacak fiyatlarla şaibeli açık artırmalarla satışa sundu. Önemli bir kısmını ise devletin kendi ihtiyaçlarının karşılanması, orduya giysi ve iaşe temin edilmesi, muhacirlerin iskân edilmesi gibi amaçlarla kullanıldı. Devlet idarecilerinden sıradan halka kadar geniş bir kesim söz konusu mülkleri yağmalayıp gasp etti. Bu tarihsel bilgiler ışığında, Osmanlı Devleti’nin sürgün ettiği Ermenileri ekonomik açıdan yıkıma uğrattığı inkâr edilemez."
"Osmanlı devletinin Ermeni mülklerini idare etme biçimi, Ermenilere ait malların satış bedellerinin sahiplerine iade edildiği iddiasının temelsizliğini ortaya koyuyor. Devlet bu mülklerin bir kısmını, kapış kapış kapışılacak fiyatlarla şaibeli açık artırmalarla satışa sundu. Önemli bir kısmını ise devletin kendi ihtiyaçlarının karşılanması, orduya giysi ve iaşe temin edilmesi, muhacirlerin iskân edilmesi gibi amaçlarla kullanıldı. Devlet idarecilerinden sıradan halka kadar geniş bir kesim söz konusu mülkleri yağmalayıp gasp etti. Bu tarihsel bilgiler ışığında, Osmanlı Devleti’nin sürgün ettiği Ermenileri ekonomik açıdan yıkıma uğrattığı inkâr edilemez."
Doğu Anadolu'da Hınçak ve Taşnak çeteleri tarafından neleri varsa gasp edilip öldürülen Müslümanlar ve Yunanistan'dan mübadele ile gelen Türklerin taşınmazları ile ilgili tasarruf bir yana, taşınır varlıklarının bile yüzde 70'ine Harp Vergisi kapsamında el konulduğu [1, 2] düşünüldüğünde Ermeniler acaba her şeye rağmen belki de daha mı şanslıydılar?
 |
| İstanbul'a Varan Muhacirler |
Murat Bardakçı[3]'nın Talat Paşa'nın Evrak-ı Metrukesi adlı kitabında yer aldığı üzere Ermenilerin yanısıra, istila edilen beş doğu vilayetinin toplam 1.800.915 Müslüman nüfusundan neredeyse yarısı, sayılarla belirtmek gerekirse 800.000 kişi, bunun yanı sıra Edirne, Arabistan Kafkaslar ve Balkanlar gibi çeşitli yerlerden Müslüman halk Anadolu'nun içlerine gelmiştir. Salgın hastalıklar ve gıda yokluğunun hüküm sürdüğü olumsuz savaş ortamında devletin sivil halkı; özellikle hasta, yaşlı ve çocukları olumsuzluklardan koruyarak bu çapta bir hareketliliği yönetmesinin zorlukları ortadadır. Kurulan Göçmenler Genel Müdürlüğü tüm yer değiştirenlerle ilgilenmiş ve olanaklar dahilinde bir kısmı emval-i metrukeden olmak üzere bu işe ciddi bir bütçe ayrılmıştır.
Hemen hemen tüm sınırlarında savaş halinde olan, savaş bölgelerinden insanların çok yüksek oranda hareketliliğinin söz konusu olduğu bu ortamda düşmanla işbirliği yaptıkları için sürülmüş olanların ekonomik yıkıma uğradık diye sızlanması ölçüsüz bir benmerkezcilik sergileyen afaki bir yakınma izlenimi veriyor. Devlet Arşivleri'nin Armenians in Ottoman Documents adlı kitabında yer alan 272 belgeden 21 adedi tehcir edilen Ermenilerin canlarının ve mallarının korunması için harcanan çabalarla ilgilidir[4]. Bu çabaları takdir etmek ya da etmemek iyi niyete kalmıştır. 1985 yılında 69 yabancı konu uzmanı bilim adamının Osmanlı İmparatorluğu döneminde olanlardan Türkiye'nin sorumlu tutulmaması gerektiği ve arşivlerin açılması ve ayrıntılı araştırmalar yapılmasına ihtiyaç olduğu ve soykırım olduğu görüşüne katılmadıklarını nedenleriyle açıkladıkları raporlarında yer aldığı üzere açlık Ermenilerden çok Türkleri etkiliyordu.[5] Buna karşın Batıdan Müslümanların yaşadıkları katliam ve yokluklar Batı'ya yansıtılmayıp Ermenilerin yaşadıkları abartılı biçimde yansıtıldığından Near East Relief Society kanalı ile gelen yardımların tümü tamamen Ermeniler içindi ve hükumet yine de bu yardımların yerine ulaşmasına yardımcı oluyordu.
 |
| 69 Bilim İnsanının Açıklaması |
Bir değerlendirme yaparken benzeri durumlarda başka ülkelerin ne yaptığına da bir bakmakta yarar vardır.
Örneğin Ruslar'ın güneye doğru yayılma politikaları nedeniyle
Balkanlardan, Kırım'dan ve Kafkaslardan kaçmak zorunda kalan
Müslümanların uğradığı ekonomik yıkım ve onlara konut, iş, aş sağlamak zorunda kalan Osmanlı Devletine bindirilen yükün hesabı hiç kolay değilken tutarının yüksek olduğunu kestirmek de bir o kadar kolaydır.
Doğu Anadolu ve Kafkaslarda 529.000'i adları ile tespit edilmiş, kalan 2 milyon kadarı toplu katliamlarda yok edilmiş Müslümanların gasp edilen mal ve birikimlerinin ülke ekonomisi açısından kaybı da konunun ayrı bir boyutudur.
Kayba uğrayan ve acı çekenlerin haksızlığa uğramışlık duygusu içinde hak aramaları çok doğaldır. Ancak bir tarafın, diğer tarafı, yaşananlara kendi perspektifinden bakmaya zorlaması, kendi acılarını unutup, yalnız karşı tarafın acılarına empati sağlamasını beklemesi sonuç verebilecek bir yaklaşım değildir. Endüstri Devriminin ardından dünyada yeni paradigmalar oluşurken, uzun yıllar dostluk içinde birlikte yaşamış halkların birbirlerine düşürüldüğü bu dönemi iyi tanımlayabilmek, tarafların çektiği acılara birlikte ağlayabilmek ve zararın karşılıklı olduğunun ayırdına vararak haksız taleplerden vazgeçmek eski dostlukların yeniden kurulması için önemli bir adım olur. Tabii 20 yıldır toprakları işgal edilmiş olan bir milyon Karabağlı'nın Bakü'de evine dönebileceği günü beklediğini de unutmamak gerek. Onların da şefkate ihtiyaçları var. İlişkilerin normalleşmesi için bu sorunun çözümü de önem taşımaktadır.
Kaynaklar
1) Arı, Kemal. "Tarih bilimi açısından mübadele", Tarihi, hukuki ve toplumsal boyutlarıyla mübadele: Panel, 4 Şubat 2012, İstanbul. İstanbul Barosu. (http://tr.scribd.com/doc/97562043/mubadele2012) 07.04.2013 tarihinde erişildi.
2) Karabekir, Kazım. 1917-20 Arasında Erzincan'dan Erivan'a Ermeni Mezalimi. Haz. Ömer Hakan Özalp. İstanbul: Emre, 2000.
3) Bardakçı, Murat. Talat Paşa'nın Evrak-ı Metrukesi. 2. bsm. İstanbul: Everest, 2009.
4) Armenians in Ottoman Documents: 1915-1920. The Turkish Republic Prime Ministry General Directorate of the State Archives Publication No. 25. Ankara: 1995.
5) The Armenian Issue :Why the “genocide” label doesn’t fit. [1915'de yaşananların soykırım olduğu görüşüne katılmayan 69 bilim insanının 1985 yılında benimsediği rapor] http://www.turkishpac.org/pdfs/ArmenianIssueV2b.pdf 07.04.2013 tarihinde erişildi.
Üstteki belge görseli http://www.ttk.org.tr/templates/resimler/File/01.pdf adresinden alınmış olup ABD Mersin Konsolosluğu 486.000 Ermeni'nin yerlerine vardıklarını Büyükelçiliğine bildirmektedir.
Ortadaki fotoğrafın alındığı adres: http://ayrikalan.blogspot.com/2009/03/hafizamizi-diri-tutmak.html
Alttaki belge görselinin alındığı adres: http://www.tallarmeniantale.com/69histors.htm
Armenian Holocaust:My Story blog by Selma Aslan is licensed under a Creative Commons Attribution-Gayriticari-NoDerivs 3.0 Unported License.
Comments
Post a Comment