1915 Olaylarını Anlamak: Türkler ve Ermeniler



Yrd. Doç. Dr. Mustafa Serdar Palabıyık, Beta Basım Yayım'dan bugünlerde piyasaya çıkan 132 sayfalık derli toplu, insanların kafalarında soru işareti oluşturan hususlara adeta nokta atışı yapan kitabı ile,  bu konuda zorlanmadan bilgilenmek isteyenlerin imdadına yetişmiş bulunuyor. Kitap kaynaklara dayalı, güvenilir ve kolay anlaşılır bilgiler içeriyor.

I. Dünya Savaşı ve Bağımsızlık Savaşı dönemlerinde bu topraklarda Türk, Ermeni ve diğer halklardan pek çok insan öldü. Toplumumuzda, ne bu yitiklerden, ne işgal bölgelerinden kaçan muhacirlerden, mültecilerden, ne de isyan, düşmanla işbirliği ve sabotajlar nedeniyle yerleri değiştirilmek zorunda kalınanlardan pek söz edilmezdi. Bunlar üzücü olaylardır. "Ama bundan neden hiç bahsetmediniz denebilir" diye sorgulayan Özdemir (2008, s.6), "bunun sebebi Atatürk'ün acılan, ıstıraplan unutturma politikasıdır" diye ekler ve ardından Kamuran Gürün'den aşağıdaki satırları aktarır:


Komutan, askeri zaferi kazandığı o tarihi anda, ordusuna ve ulusuna bu defa yeni ve ebediyen sürecek bir hedef göstermiştir: Yurtta barış, dünyada barış!

Bu hedef, Türkiye Cumhuriyeti'nin değişmez devlet politikası olarak bugün de sürdürülmektedir.

Bu evre, 'savaştan barış yaratmak' olarak adlandırılmaktadır.

Komutan Atatürk, bu yeni evrede, Türk milletini Balkan Savaşı, Dünya Savaşı ve İstiklal Savaşı'nm dayanılması imkânsız trajedileri ile ebediyen baş başa bırakmak istememiştir.

Muzaffer Komutan, milletinin bu felâketler döneminden hayatta kalabilen kadın ve erkek bireylerine çağdaş uygarlık düzeyini yakalamak ve aşmak hedefini göstermiştir. ... Yeni kuşaklar, kin, öfke ve intikam duygularına dayalı, sürekli saldırganlık peşinde koşan bireyler olarak eğitilmemişlerdir.

13 Aralık 2013 tarihli AİHM 2. Dairesinin Perinçek-İsviçre Davası ile ilgili Kararı ve 28 Ocak 2015 AİHM Büyük Dairesinde görülen aynı davayla ilgili Temyiz Duruşması'ndan sonra bilgi eksikliğini tamamlamak isteyeceklerin sayısı muhtemelen artacaktır. Bir de güvendikleri sözde aydınların ardında, "resmi tarih"ten uzak olmak adına soykırım iddialarına inanmaya başlamış olanlar içinden, muhtemelen bir dakika, galiba bu konuyu biraz araştırmak gerekiyor diyenler çıkacaktır kanımca. Uzun uzun araştırmaya vakti olmayanların anahtarı bu kitap. 

Kısa oluşu, gelişi güzelliğinden değil, zamanı olmayanlar düşünülerek özellikle bu yönde çaba harcanmış olmasından kaynaklanıyor. Son 10 sayfasında ise bibliyografya var. Kitap yedi ana bölümden oluşuyor ve her birinin altında üçle beş arasında değişen alt başlıklar var:

1. Soykırımın hukuki tanımı

2. Osmanlı İmparatorluğunda Ermeni toplumu

3. Tehcir kastı mı, yok etme kastı mı?

4. Osmanlı memurlarının Ermenilere kötü muameleyi de içeren savaş suçlarından dolayı yargılanmaları

5. Tehcir askeri tedbir miydi?

6. Ermeni Diyasporası ve Ermeni Tehciri

7. Parlamentolar mahkemelere karşı

Kitabın önsözünü kaleme alan Jeremy Salt son paragrafında şöyle diyor:

Bu insani ve hukuki tartışmanın, yaşadıkları ülkelerde Ermeni etnik kökeninden gelenlerin oylarına talip olan politikacılar tarafından parlamento kararlarıyla siyasallaşması Ermeniler, Türkler ve iki halkın hükümetleri arasındaki ilişkileri daha da kötüleştirmektedir. Bu konuyla ilgilenen siyasetçiler gerçekten Ermenilerin ve Türklerin çıkarlarını düşünmekte midir? Ermeniler bile buna inanabilir mi? Dr. Palabıyık'ın bu çalışması, okuyuculara, tartışmalı bir meselenin merkezinde durmaya devam eden konulara tekrar bakabilmeleri için bir imkân sağlamaktadır.



Suçlamalarla kuşatıldığımız yerde  bilgilenmek, herkesi bilgilenmeye teşvik etmek bu topraklarda doğmuş olan ve bu toprakların insanını sevenlerin sorumluluğu gibi görünüyor. Dr. Palabıyık'ın kitabı, bu sorumluluğu yerine getirmeyi kolaylaştırıyor ve bu anlamda konuyla ilgili literatüre değerli bir katkı. Kitabın İngilizcesi Understanding the Turkish-Armenian Controversy over 1915 de aynı anda piyasaya çıktı.


Güncelleme: AVİM web sayfasında 07.04.2015 tarihinde "BOOK LAUNCH-UNDERSTANDING THE TURKISH-ARMENIAN CONTROVERSY OVER 1915" başlıklı bir tanıtım yazısı yayınlanmıştır.
 
Atıf yapılan kitap:

Özdemir, H.  (2008). Ermeni iddiaları karşısında Türkiye'nin birikimi. Ankara:  Türkiye Büyük Millet Meclisi, 2008. 163 ss.  15.02.2015 tarihinde http://acikerisim.tbmm.gov.tr:8080/xmlui/handle/11543/722 adresinden erişildi.

Not. Yard. Doç. Dr. Mustafa Serdar Palabıyık TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi İktisadi ve İdari İlimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesidir. Yazarın, ERAREN tarafından sunulan "Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler"i altında "Ermeni Sorununa giriş: Başlangıçtan Lozan Anlaşmasına kadar" başlıklı çalışması erişime açıktır. 18 Mart 2014 tarihinde gerçekleştirilen Yüzüncü Yılına Doğru 1915 Ermeni Tehcirine Yeni Yaklaşımlar Panelinde yaptığı konuşma da TOBB ETÜ Dijital Arşivinde izlenebilir.
 

Comments